|
ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΖΩΗ
|
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΥ
|
|
Η Λυδία Δαμπασίνα παρουσιάζει στην γκαλερί “ Αρτιο” έργα της που συμβολίζουν καταστάσεις της καθημερινότητας
|
|
|
Όταν οι γυναίκες κάνουν τέχνη συχνά εξομολογούνται προσωπικές έμπειρίες ή προσπαθούν να ξορκίσουν φόβους ή αυτοσαρκάζονται ή, άλλοτε πάλι θίγουν κοινωνικά ζητήματα μέσα στα οποία οι ίδιες διαδραματίζουν κάποιο ρόλο έχοντας πλήρη επίγνωση της διαφορετικότητας τους από το άλλο φύλο. Σήμερα όλο και περισσότερο διαπιστώνει κανείς ότι το να ορίζει μια μορφή τέχνης ως “φεμινιστική” είναι άχρηστη έννοια μια και η “θηλυκή” εκδοχή της ανθρώπινης φύσης εμφανίστηκε δυναμική σε έργα και των δύο φύλων, απροκάλυπτα και εμφατικά, τουλάχιστον τα τελευταία είκοσι χρόνια. Πράξεις, δρώμενα, υπαινιγμοί, συμβολισμοί, έφεραν στην τέχνη αντικείμενα από το σπίτι, από το δρόμο, από την ενδυμασία, από το ίδιο το σώμα των καλλιτεχνών. Αφορμή γι’αυτές τις σκέψεις δίνει η έκθεση της Λυδίας Δαμπασίνα στην γκαλερί “ΑΡΤΙΟ”, η οποία μέσα από τέσσερα έργα της γλυπτά – κατασκευές – φωτογραφία, ορίζει ένα χώρο προσωπικής, αλλά και συλλογικής συνείδησης ως πρός την πράξη που γεννάει το συνειρμό. Μια διαχωριστική επιφάνεια στην οποία καθρεπτίζεται το είδωλο, είτε πρόκειται για άνθρωπο είτε για ιδέα ή και για πράξη, γίνεται εμμονή και παρατήρηση με ωρολογιακό ρυθμό. Άν υποθέσουμε, για παράδειγμα, ότι μια καθημερινή ασχολία, όπως το πλύσιμο των ρούχων στο πλυντήριο, ενώνεται σ’ένα διαρκή ήχο μηχανικής επανάληψης ή ότι η συγκέντρωση εκατοντάδων πλαστικών γαντιών υπονοεί αντίστοιχες πανομοιότυπες κινήσεις των χεριών, τότε οι ήχοι και οι πράξεις, δραπετεύουν από τη φυσική τους κατάσταση και μετατρέπονται σε ομογενοποιημένες εικόνες – μάρτυρες της προυπάρχουσας προέλευσής τους.Η Δαμπασίνα μαζεύει επιλεκτικά, μέσα από τη ζωή όμοια πράγματα : ήχους, στάσεις, σκηνές από το δρόμο, σύμβολα και έννοιες.
|
Το πλύσιμο των ρούχων, στο οποίο αναγκαστικά καταλήγει η χρήση τους, γίνεται ρολόι – ήχος – υπενθύμιση ότι η ζωή είναι εδώ, παρούσα μέσα από τη μονότονη επανάληψη της καθημερινότητας. Μια “κουρτίνα” από μπέζ γάντια κρέμεται στο χώρο ξεγελώντας προς στιγμή το θεατή ότι πρόκειται για διακοσμητική χειτοτεχνία, ας πούμε, ένα πάτσγουερκ από λουλούδια υφασμάτινα. Το πλησίασμα στο έργο αποκαλύπτει την κρυμμένη στη λειτουργία μορφή. Δέρμα, κάλυψη των χεριών, χρήση επαναλαμβανόμενη, κόμπος κόμπος ο μονότονος ήχος της καθημερινότητας γίνεται στα χέρια του καλλιτέχνη ένα είδος προσευχής.Σε μια μεγάλη μακρόστενη φωτογραφία η καλλιτέχνης παρουσιάζει μια άλλη πράξη επιλεγμένης επαναληπτικότητας. Μιά γυναίκα χτενίζεται στο ηλιοβασίλεμα, σταθερά, επί χρόνια, την ίδια ίσως ώρα, αφήνοντας τα μαλλιά της άκοπα, μακριά, μια κουρτίνα πλεγμένη από το χρόνο που αμείλικτα ορίζει το σώμα και τις φυσικές του λειτουργίες. Το μοντέλο της φωτογραφίας είναι υπαρκτό. Η Λυδία το συνάντησε σε κάποιες καλοκαιρινές διακοπές.
ΤΟ ΕΝΤΟΠΙΣΕ, έτσι ακριβώς. Πίσω από το πρόσωπο, η ανωνυμία του χρόνου. Πόσο ετών είναι άραγε η γυναίκα αυτή; Πόσο βαρύ είναι το ελαφρύ; Πόσο το πούπουλο, ατσάλι, πόσο το δίκαιο ζυγισμένο; Σ΄ένα άλλο έργο, η Δαμπασίνα μέσα από τη σχέση μιας ζυγαριάς από 1 κιλό σίδερο με 1 κιλό πούπουλα τοποθετημένα κάθετα σαν αιωρούμενο σώμα στη μια πλευρά της ζυγαριάς, δίνει το κίνητρο για τις σκέψεις επάνω στα αντίθετα των φυσικών νόμων, αλλά και της μνήμης. Νόμοι της βαρύτητας και της αδράνειας, των ήχων και της σιωπής, της ηρεμίας και της κινητικότητας, συνδιαλέγονται με την ανάγκη για καθορισμό, για μια σταθερή θέση κάπου ανάμεσα στο “κάνω” και “υπάρχω”. |
|
Originally published as : Images from the life – Lydia Dambassina – Artio Gallery Katerina Zacharopoulou, Published in Athens, ETHNOS, December 2001 |
|