Η Λυδία Δαμπασίνα έχει μια μοναδική δύναμη υποβολής. Με λιτότητα μέσων, σχεδόν σιωπηλά, φωνάζει. Μας έχει αφήσει πολλές φορές έκθετους μπροστά στον ερωτικό λόγο της, στη μαγεία των σκηνοθεσιών της, στη δύναμη που αφήνει στην παύση και τα ερωτηματικά. Και εκεί μέσα κρύβει καλά εκκωφαντικές σιωπές.
Αν ο τίτλος της έκθεσής της είναι μια «αλήθεια-σλόγκαν», το πραγματικό περιβάλλον της είναι ένα σπίτι: σπίτι-ενδοχώρα που ανακαλεί τους εξωχώριους παραδείσους, ανοίγει τους λογαριασμούς τους και αναδιανέμει τους πόρους τους. Αφού τους ζυγίσει.
Σύμφωνα με τον οικονομολόγο Όουεν Μπάρντερ, οι αριθμοί φαίνεται να δείχνουν ότι οι μεγαλύτερες αιτίες της φτώχειας είναι (…) η πολιτική, οικονομική και κοινωνική περιθωριοποίηση συγκεκριμένων ομάδων σε χώρες που κατά τα άλλα τα πάνε μια χαρά. Εκεί, λοιπόν, που η ανισότητα κλιμακώνεται, η Δαμπασίνα φτιάχνει επιμελώς μια «αντισταθμιστική τάση» με τον τρόπο που ξέρει ως καλλιτέχνης. Μεταλλάσσει ένα δυναμικό σύστημα πλήρες αντιφάσεων σε ένα λογικό παράδοξο. Μετατρέπει τον κόσμο των εμπορευμάτων σε κόσμο αισθημάτων και δικαιοσύνης, ταυτίζει την αξία χρήσης με την αξία ανταλλαγής και υποβάλλει τις ταυτόχρονα απόλυτες και σχετικές (υπερ)αξίες. Επισημαίνει τις παρεκκλίσεις που υπονομεύουν την πίστη σε ένα άκαμπτο σύστημα νόμων και αντ’ αυτού μας ταλαντώνει πάνω στο σχοινί της σχετικότητας και δυναμιτίζει την παρουσία του υποκειμένου μέσα στον αντικειμενικό κόσμο. Την ίδια στιγμή υπονομεύει την ίδια την έννοια της διάστασης, του βάρους, του μεγέθους, δίνοντάς τους ξανά τη συνθετότητα και την αντιφατικότητα που εγγενώς έχουν και που δεν είναι με τίποτα άλλο συνυφασμένα παρά με την ανθρωπινότητα.
Και επειδή εξακολουθούμε να εισπνέουμε και να εκπνέουμε, ακόμη μπορούμε να ανθίζουμε. Και μαζί ανθίζουν και τα Δημήτρια, που επιμένουν να θέτουν τα ζητήματα ουσίας μέσα από την τέχνη και μόνο, για να μετατρέψουν και αυτά με τη σειρά τους τον κόσμο που γυρνάει ανάποδα και κάποτε εναντίον μας σε κόσμο που γυρνάει μεν ανάποδα, αλλά πάντα υπέρ μας.
Θούλη Μισιρλόγλου
ιστορικός της τέχνης, επιμελήτρια Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης γενική συντονίστρια και μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής Δημήτρια 2016, Θεσσαλονίκη
Un monde qui tourne à l’envers et parfois se retourne contre nous
Lydia Dambassina possède une puissance de suggestion unique. Avec une sobriété de moyens, presque en silence, elle crie. Elle nous a exposés à plusieurs reprises à son discours amoureux, à la magie de ses mises en scène, face à la force qu’elle imprime à la suspension et à l’interrogation. Là où elle cache parfaitement des silences assourdissants. Si le titre de son exposition est une «vérité-slogan», son environnement véritable est une maison: une maison-arrière-pays qui évoque les paradis extraterritoriaux, ouvre leurs comptes et redistribue leurs richesses. Après la pesée.
Selon l’économiste Owen Barder, les chiffres semblent démontrer que la plus grande cause de la pauvreté est la marginalisation politique, économique et sociale de groupes spécifiques, dans des pays qui, autrement, se portent bien. Donc, là où l’inégalité s’intensifie, Dambassina crée en tant qu’artiste «un courant compensatoire». Elle transforme un système dynamique pétri de contradictions en paradoxe logique. Elle transforme le monde des marchandises en un monde de sentiments et de justice, elle fait coïncider la valeur d’usage avec la valeur d’échange et elle présente des valeurs ajoutées qui sont simultanément absolues et aléatoires. Elle souligne les écarts qui ébranlent la croyance en un monde de lois rigides, elle nous fait osciller sur la corde raide de la relativité et dynamite la présence du sujet dans le monde objectif. Parallèlement elle questionne les notions même de dimension, de poids, de taille, en leur redonnant cette complexité et ces contradictions intrinsèques qui ne renvoient à rien d’autre qu’à l’humanité. Et puisque nous continuons à inspirer et à expirer, nous pouvons encore éclore. Et dans le même temps éclosent aussi les «Dimitria», qui persistent, à travers l’art, à poser les questions essentielles, pour qu’à leur tour celles-ci transforment le monde qui tourne à l’envers et qui parfois se retourne contre nous, en un monde qui tourne à l’envers mais toujours en notre faveur.
Thouli Misirloglou
historienne d’art, commissaire Musée Macédonien d’Art Contemporain coordinatrice générale et membre de la commission artistique Dimitria Festival 2016,Thessaloniki
Traduction: Elisabeth Peellaert, Lydia Dambassina
Α world that spins in reverse and occasionally against us
Lydia Dambassina possesses a unique power of suggestion. With frugality of means, almost in silence, she shouts. She has several times left us exposed before her erotic speech, the magic of her mises-en-scene, the force that she releases in the pause and the queries. And there, within, she keeps deafening silences well hidden.
If the title of her exhibition is a “truth-slogan” her veritable environment is a home: home-hinterland that revokes the offshore paradises, opens their accounts and redistributes their resources. After having weighed them.
According to Owen Barder the economist, numbers seem to demonstrate that the major causes for poverty are (…) the political, economic and social marginalisation of specific groups, in countries that in all other respects are doing very well. Thus, at the point where inequality escalates, Dambassina diligently creates a “countervailing trend” in the way she, as artist, knows. She transforms a dynamic system full of contradictions into a logical paradox. She transforms the world of merchandise into a world of feelings and justice; she identifies the value of usage with the value of exchange and sets (surplus) values that are simultaneously absolute and relative, by means of auto-suggestion. She highlights the deviations which undermine the faith in a rigid system of laws and instead she oscillates us on the tightrope of relativity and dynamites the presence of a subject within the objective world. At the same time she undermines the very significance of the dimension, the weight, the size, re-providing them with the complexity and the inconsistency they have intrinsic and are not interweaved with anything else but human nature.
And since we continue to inhale and exhale, we can still blossom. And Dimitria Festival flourishes jointly, insisting to pose questions of essence solely through art, so they, in their turn, can transform the world that spins in reverse and occasionally against us into a world that may well spin in reverse, but always in our favour.
Thouli Misirloglou
art historian, curator Macedonian Museum of Contemporary Art general coordinator and member of the artistic committee Dimitria Festival 2016 Thessaloniki
translation: Sofia Hester / Seiradaki